Artikel  

Kunnen we luisteren en lezen tegelijk?

Luisteren en lezen tegelijk? We leggen hieronder uit waartoe onze hersenen in staat zijn.

Leren

Heb je ooit een PowerPoint-presentatie gezien met veel tekst en een persoon die tegelijkertijd aan het praten was? Ja? Dat dacht ik al. En achteraf moeite hebben om je echt iets te herinneren? In plaats van te onthouden waar de presentatie over ging, herinneren we ons fragmenten van wat de persoon zei en fragmenten van de tekst.

Of heb je een digitale opleiding gevolgd waarbij er tegelijkertijd tekst en een voice-over is? Hetzelfde gebeurt opnieuw: we herinneren ons fragmenten van de stem van de spreker of fragmenten van de tekst.

Dat is prima. Dit is hoe ons brein werkt.

Bij Neurowetenschap wordt veel onderzoek gedaan naar de hersenen en onze geheugencapaciteit. Het deel van de hersenen dat geluid registreert, is de auditieve cortex en bevindt zich in elke hersenhelft. Dit betekent dat we meerdere dingen tegelijk kunnen horen. Als twee mensen met elkaar praten, kunnen we ze nog steeds allebei horen. Maar kunnen we beide focussen en begrijpen? Nee, voor die functie van de hersenen, het broca- of wernicke-netwerk, is er maar één.

Daarom wordt het een bottleneck en kunnen we ons maar op één geluidsbron tegelijk concentreren en begrijpen.

Maar tekst en geluid moeten dan wel goed gaan? Het is waar dat er in beide hersenhelften een visuele cortex is, maar als we tekst lezen, verwerken de hersenen het alsof we de tekst hardop lezen en gaat het via de auditieve cortex naar het broca- of wernicke-netwerk om ons om te begrijpen wat we lezen. Dat is het knelpunt en daarom kunnen we niet naar een stem luisteren en tegelijkertijd lezen. En het wordt nog erger als we een stem hebben die hetzelfde zegt als wat we lezen.

Maar wat moeten we dan doen?

Als we onze boodschappen willen versterken, moeten we eerst alle lange teksten uit onze PowerPoint-presentaties verwijderen. Minder is meer – en beter. Onderzoek toont aan dat enkele woorden heel goed kunnen werken om te ondersteunen wat we willen zeggen (zeven ondersteunende woorden lijken optimaal). Aan de andere kant - het beste is om alle woorden te verwijderen en alleen afbeeldingen te gebruiken die ondersteunen wat we willen zeggen.

En als we het leren in ons digitale onderwijs willen stroomlijnen, hebben we maar één keuze. Tekst of geluid. Niet allebei tegelijk.

Waarom gebruiken zoveel e-learningproducties dan een combinatie van tekst en geluid? Helaas denk ik dat er een gebrek is aan focus op het belangrijkste: het stroomlijnen van leren. De effecten krijgen die we willen.

Wat we echt nodig hebben, is een focus op hoe we effectief leren creëren op basis van hoe wij mensen en onze hersenen werken.

Artikel   21 september 2022