VUCA omkeren: duidelijkheid vinden in chaos
Na twee jaar pandemie, en een 2022 met oorlog in Oekraïne, Europese energiecrisis en wereldwijde inflatie, wijzen de meeste dingen erop dat 2023 een echt „VUCA-jaar” wordt. Een wisselvallig, onzeker, complex en dubbelzinnig jaar. De vraag is hoe hiermee om te gaan? Het gaat erom „de VUCA te veranderen” en daar methoden voor te hebben, zegt Per Lagerström, hoofd Marketing & Communicatie bij Junglemap.
De term VUCA, die een staat beschrijft die wordt gekenmerkt door volatiliteit, onzekerheid, complexiteit en dubbelzinnigheid, zou al na de aanvallen op het World Trade Center meer dan twintig jaar geleden door de Amerikaanse defensie-industrie zijn bedacht. Maar zelfs als het sindsdien misschien iets van het nieuwe normaal is geweest, voelt het alsof het echt de toestand van de wereld om ons heen op dit moment bepaalt.
Het lijdt geen twijfel dat een VUCA-omgeving leidt tot een hoge mate van stress voor zowel individuen als organisaties. In het kielzog van de VUCA volgt meer angst, minder motivatie, verpletterde of vernietigde toekomstplannen, slechte besluitvorming en een slechter ondernemingsklimaat.
Des te belangrijker om na te denken over hoe we omgaan met dit negatieve VUCA-bestaan. Zowel als individuen, bedrijven en organisaties. Het gaat er echt om de afkorting te behouden, maar de betekenis 180 graden te veranderen.
- Volatiliteit tegengaan met visie
Hoe meer dingen trillen, hoe duidelijker visies er nodig zijn. Een eerste belangrijke stap is om te beginnen met het accepteren en erkennen dat verandering het nieuwe normaal is, en vervolgens een duidelijke visie te creëren op basis van deze voorwaarden. - Onzekerheid met begrip onder ogen zien
Toegenomen onzekerheid moet ook leiden tot de noodzaak van meer analyses. Zowel binnen de eigen branche als daarbuiten. En de behoeften en uitdagingen van klanten moeten centraal staan. Werk met scenarioplanning: „Als het zo uitpakt, wat doen we dan?” „Werkt dit plan als X gebeurt?” - dit soort vragen moeten worden opgenomen in de planningswerkzaamheden voor volgend jaar. - Reageer duidelijk op complexiteit
Complex wordt vaak verward met ingewikkeld. Maar deze twee zijn totaal verschillende dingen. Ingewikkelde dingen zijn moeilijk te doen, maar kunnen opnieuw worden gedaan. Complexiteit betekent dat we dingen vaak op een compleet nieuwe manier moeten doen. Om dit op te lossen zijn twee dingen nodig: meer duidelijkheid in de strategische communicatie van het management en een grotere behoefte aan goed samengestelde en multicompetente teams. Omdat complexe uitdagingen niet kunnen worden opgelost met één soort competentie. En vooral niet in je eentje. - Vecht tegen dubbelzinnigheid met behendigheid
Het is geen zwart-witte situatie. Het is allebei. En hoe moeilijker iets te interpreteren is, hoe groter de behoefte aan een agile aanpak en manier van werken. 2023 ingaan met het idee „laten we volgens plan werken” zal geen goed idee zijn. Het is beter om te plannen met als uitgangspunt dat elke routekaart onderweg opnieuw moet worden gemaakt en gewijzigd. En dit vereist dat de hele organisatie de kans krijgt om wendbaar te werken.
Een omgekeerde VUCA-omgeving als deze is een voorwaarde voor waar alle bedrijven en organisaties naar moeten streven: een verhoogde veerkracht. Het vermogen om zich niet alleen aan te passen, maar ook om activiteiten te recreëren en te innoveren en te waarderen bij voortdurende verandering.
Junglemap heeft NanoLearning meer dan 15 jaar geleden uitgevonden. Het is in feite een methode die zorgt voor leren dat gedragsveranderingen op de lange termijn teweegbrengt. Maar het is ook een methode en een hulpmiddel voor wie echt „de VUCA wil omdraaien”. Het is niet genoeg om het gewoon te weten wat we moeten doen, maar ook op welke manier. En met communicatiemethoden die echt werken.
